Abel Ödülleri Nedir, Niçin Verilir, Kim Tarafından Verilir? Abel Ödülünü Kimler Kazanmıştır?
Abel Ödülü, Norveçli matematikçi Niels Henrik Abel’in anısına verilen ödüllere denir.
Abel Ödülü, Norveç Kralı tarafından verilmektedir. Norveç Kralı tarafından her yıl bir ya da daha fazla matematikçiye verilen uluslararası ödüldür.
Abel Ödülü, birçok kişi tarafından “Matematikçilerin Nobel’i” olarak kabul edilmektedir.
Abel Ödülü, matematik alanındaki en prestijli ödüllerden birisidir. Kazananlara altı milyon kron para ödülü verilmektedir.
Abel Ödülü’nü kazananlar ise 5 matematikçilerden oluşan uluslararası bir komite tarafından belirlenmektedir. Komitenin başkanlığını Ragni Piene yapmaktadır.
Abel Komitesi’ne üye seçimlerine Uluslararası Matematik Birliği ve Avrupa Matematik Topluluğu öneri getirmektedir. Norveç 2001 yılında ödülün başlatılması için 200.000.000 Norveç kronu (yaklaşık 23.000.000 dolar) finansman sağlamıştır. Ödülün veriliş amacı matematiğin, özellikle gençler arasında, yaygınlaşması ve prestij kazanmasıdır.
Ödülleri kazananlar Norveç Bilim ve Edebiyat Akademisi tarafından duyurulmaktadır. Komitenin başkanlığını Ragni Piene yapmaktadır.
Abel Ödülü verilmesi fikri ilk olarak 1902 yılında verilmiştir. 1802 yılında doğan Niels Henrik Abel’in 1902 yılında doğumunun 100. yıl olması nedeni ile Abel’in doğumunun 100. yılı anısına ortaya atılmıştır.
Abel Ödülü verilmesi 1905 yılında İsveç ve Norveç Birliği’nin dağılmasıyla Abel Ödülü için yapılan ilk deneme sonuçsuz kaldı.
Ağustos 2001’de Norveç Hükümeti Abel’in 200. doğum günü anısına 2002 itibarıyla ödülün dağıtılacağını açıkladı. İlk ödül 2003’te verilebildi.
Karen Keskulla Uhlenbeck, 2019 yılında Abel Ödülü’nü kazanarak dünyanın en prestijli matematik ödülü olarak kabul edilen Abel Ödülü’nü kazanan ilk kadın bilim insanı olmuştur. Abel Ödülü’nü kazanan ilk kadın olarak Karen Keskulla Uhlenbeck, matematik dünyasına altın harflerle adını yazdırdı.
Abel Ödülünü Kazanların Listesi
2003 Jean-Pierre Serre, Collège de France Üniversitesi
2004Michael F. Atiyah-Isadore M. Singer, Edinburgh Üniversitesi ve MIT
2005 Peter D. Lax, Courant Enstitüsü
2006 Lennart Carleson, Kraliyet Teknoloji Enstitüsü
2007 S. R. Srinivasa Varadhan, Courant Enstitüsü
2008 John G. Thompson-Jacques Tits,Florida Üniversitesi ve Collège de France
2009 Mikhail Leonidovich Gromov, Institut des Hautes Études Scientifiques ve Courant Enstitüsü
2010 John Tate, Austin Teksas Üniversitesi
2011 John Milnor, Stony Brook Üniversitesi
2012 Endre Szemerédi Alfréd Rényi Institute ve Rutgers Üniversitesi
2013 Pierre Deligne, İleri Araştırmalar Enstitüsü (Institute for Advanced Study)
2014 Yakov Sinai, Landau Institute for Theoretical Physics ve Princeton Üniversitesi
2015 John F. Nash Jr.-Louis Nirenberg, Princeton Üniversitesi ve Courant Institute
2016 Andrew Wiles, Oxford Üniversitesi
2017 Yves Meyer, École normale supérieure Paris-Saclay
2018 Robert Langlands, İleri Araştırmalar Enstitüsü (Institute for Advanced Study)
2019 Karen Uhlenbeck, University of Texas at Austin
Bir cevap yazın