Doğu Türkistan Nerededir, Sincan Uygur Özerk Bölgesi Nerededir, Doğu Türkistan’ın Başkenti Neresidir, Doğu Türkistan’da Çin Zulmü, Doğu Türkistan’da Namaz ve Oruç Yasağı, Doğu Türkistan’ın Tarihi, Doğu Türkistan’ın Komşuları, Doğu Türkistan’da Türklere Yapılan Çin Zulmü, Doğu Türkistan Hakkında.
Doğu Türkistan Çin’ in batısında; Orta Asya’nın ortalarında yer alan Orta Asya’nın orta bölümünde yer alan büyük Türkistan’ın doğu kesimidir.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti sınırları içerisindeki Uygur özerk bölgesi. Doğu Türkistan olarak da adlandırılır. Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’dir.
Doğu Türkistan’ın güneyinde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğusunda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğusunda Moğolistan, kuzeyinde Rusya, kuzeybatısında Kazakistan ve batısında Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesi bulunmaktadır.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi,1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti’nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dili Uygurca ve Standart Çincedir.
Doğu Türkistan ya da Çin Türkistan’ı gibi isimlerin kullanılmaktadır. Fakat Doğu Türkistan ya da Çin Türkistan’ı olarak kullanılan isimlere Çin Halk Cumhuriyeti karşı çıkmakta ve bu tür isimlerin kullanılmasını ayrılıkçılık veya Pan-Türkizm olarak nitelemektedir.
Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin Tarihi-Doğu Türkistan’ın Tarihi
Çin’in Han Hanedanı (MÖ 206 – 220) döneminde bölge merkezi Moğolistan steplerinde bulunan Hiung-nuların hâkimiyeti altında bulunmaktaydı. Daha sonra 4. yüzyıldan başlayarak kuzeyden gelen göçebe akınlarına maruz kalan Batı Jin Hanedanı yıkılınca Kuzeybatı Çin’de Beş Barbar Onaltı Krallık denilen dönemde Han Çinlisi olmayan halklar tarafından çeşitli krallıklar kuruldu. 5. yüzyılın sonlarına doğru bölgeye giren Tuyuhun ve Rouran boyları bu bölgedeki Çin egemenliğine son verdi.
Cengiz Han’dan sonra Moğol İmparatorluğu oğulları arasında paylaşılır. Bu bölge ise Çağatay Hanlığı’nın payına düşmüştür. Ancak Moğolistan ve Çin’deki Yuan Hanedanı diğer Moğol Hanlıkları burada hak iddia eder. 15. yüzyılda Çağatay Hanlığı parçalanır; Gulca, Yarkand ve Turfan’da hükümdarlık kurulur. 17. yüzyılda Cungarlar (Oyratlar, Kalmıklar) bölgede bir İmparatorluk kurar. Bunlardan Kalmıklar egemenliklerini Çin Seddinden Don Nehri’ne, Himalayalar’dan Sibirya’ya kadar genişletildi.
Doğu Türkistan bölgesi, İslam dinine Emevi Halifesi Abdulmelik bin Mervan zamanında girdi ve Sincan’da hala Eid Kah Camisi, Hami memleketinin Hui kavminden kralının mezarı, Soukong kulesi gibi bazı İslami eserler bulunuyor. Uygurlar’ ın büyük bir çoğunluğu ziraatla uğraşıyorlar ve Pamuk ziraatında özel tecrübeleri bulunuyor. Bölgede ayrıca halı ve ipek sanayiside önemli bir noktada.
Sincan Eyaleti, 1881 yılında diplomatik çabalarla Gulca bölgesi geri alınır. 1884’te Qing Hanedanı Sincan Eyaleti’ni kurarak burayı Çin idari sistemine bağlamıştır.
Doğu Türkistan Cumhuriyeti, 1944-1949 arasında Sincan’ın kuzeyinde bugünkü İli Kazak Özerk Bölgesi’nde Sovyetler Birliği’nin desteğiyle İkinci Doğu Türkistan Cumhuriyeti kurulur. Doğu Türkistan Cumhuriyeti 1949’da Halk Kurtuluş Ordusu’nun Sincan’a girmesiyle birlikte sona erer. 1954 yılında kurulan Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu bölgenin Hanlaştırmasına yardımcı olmaktadır. 1 Ekim 1955’te Sincan Eyalet statüsünden çıkarılarak Özerk Bölge olarak ilan edilir.
Çin’ in sahip olduğu nükleer balistik füzelerin büyük kısmı Doğu Türkistan ya da yeni Çince ismiyle Sincan Bölgesi’nde bulunuyor.
Çin’in, Doğu Türkistan’daki halka uyguladığı zulmün en önemli nedeni halkın Müslüman olmasıdır. Çin, Doğu Türkistan’da yaşayan Müslümanlara oruç yasakları gibi dini yasaklar getirdi.
Doğu Türkistan Bayrağı
Gök Bayrak; Ay-Yultuzluq Kök Bayraq, Ay yıldızlı Gök Bayrak olarak da adlandırılan Doğu Türkistan Bayrağı; Gök mavisi arkaplan üzerine beyaz renkli ay ve beş köşeli yıldızdan oluşmaktadır.
Bir cevap yazın