Gravyer Peynirinin Bilinmeyen Hikâyesi, Gravyer Peynirinin Yapılışı, Gravyer Peyniri Nedir, Gravyer Peyniri Hakkında Bilgiler, Türkiye’de Yaşayan Malakan Ailesi, Malakanlar Kimdir, Emmantel Peyniri Nedir, Emmantel Peyniri Hakkında Bilinmeyenleri bilgebilir.com’da bulabilirsiniz.
Gravyer Peyniri Nedir?
Aslen İsviçre kökenli bir peynir olan gravyer peyniri ve adını da İsviçre’nin bir kasabası olan Gruyère’den alır. İnek sütünden yapılan Gravyer peynirinin üretimi Türkiye’de Kars’ta yapılmaktadır.
Karslıların Malakan kendilerinin ise Malakan değil Molokanız biz dedikleri bir asır boyunca Kars’ta kalmış insanların bir asırda bir şehri nasıl değiştirdiğini göreceksiniz bu hikâye de.
Malakanlar Rusya’da yaşayan Hristiyanlığı kabul etmiş fakat Hristiyanlıktan farklı olarak kendilerine ait özel bir dua kitapları vardır fakat elle yazıldığı için günümüzde bulmak neredeyse imkânsızdır. Ruslar Ortodoks kilisesine bağlı olmalarına rağmen bazı inanç noktalarında Malakanlar farklılıklar göstermekteydiler. Ortodokslarında biz Müslümanlarda olduğu gibi oruç tutma dönemleri bulunur. Fakat bu oruç döneminde bizim bildiğimiz oruçtan farklı olarak su içilebilir, sebze yenebilir sadece hayvansal gıda ürünlerini yememeye dayalı bir oruçtur. Bu oruç döneminde Malakanlara yapılan baskılara ve uyarılara rağmen Malakanlar et ve süt tüketmeye devam ettiler. Bunun üzerine Ortodoks halk tarafından bu topluluğa oruç zamanı süt içtikleri için süt içen anlamına gelen Molokon denmeye başladı.
Tüm baskı ve şiddete rağmen uzun süre dayanan Malakanlar 1840lı yıllara gelindiğinde Rusya’nın Osmanlıya açacağı savaş planları dâhilinde askerlerin Osmanlı topraklarına gireceği güzergâh üzerindeki Ermenistan bölgelerine ve Erzurum Kars Ardahan bölgelerine yerleştirildiler. Rusların planı Osmanlı topraklarına girdiklerinde kalacak ve yiyecek olarak Malakanların yaşadığı yerlere sığınmaktı. Tabi bu planlardan Malakanların haberi yoktu. Fakat bu göç Malakanların hayatında bambaşka bir bahar oldu, elverişli topraklar baskılardan uzak rahat bir yaşam sayesinde yerleştirildikleri bölgeyi bambaşka bir yer haline getirmişti.
İşte gravyer ve kaşar peynirinin hikâyesi de böyle başlıyordu. Kaşar peyniri ve gravyer peynirin gerek tadı gerekse görüntü olarak bizim yerel peynirlerimizden çok farklı olduğu çok aşikâr.
Yerleştirildikleri bölgelerin ortasında bulunan yaylada hayvanlarını otlatmaya ve burada birbirleriyle buluşup hasret gidermeye başladı Malakanlar. Tarımda yörede yaşayan insanlardan çok farklı tekniklere sahip olmaları ve bu teknikleri oradaki yerel halkada göstermeleri sayesinde halk tarafından da çabucak benimsenmişlerdir. Zamanla artık Kars yöresinde kaşar peyniri iyice ünlenmeye başlamış ve satışların büyük bölümü genellikle Rusya ve Avrupa’ya gerçekleşmiştir.
Ülkemizde bu peynirin benimsenmesi ise biraz daha fazla zaman almıştır. 1900’lü yıllarda Satışını gerçekleştirdikleri bu kaşar peynirinin tadına hayran kalan İsviçreli bir iş adamı karsı ziyaret etme gereksinimi duymuş ve ziyareti sırasında gördüklerine hayran kalmıştır. Aradan geçen 2 yılın ardından İsviçre’nin ünlü peyniri olan Emmental peynirinin bir benzerinin ziyaret ettiği Karsta da üretebileceği fikrini hayata geçirmeye karar verdi.
Kars’ta Yaşayan Son Malakan Ailesi
Kurulacak olan fabrikanın yerini de Malakanların toplanıp sohbet edip ve hayvanlarını otlattıkları yaylada kurmaya karar verdiler. Birkaç yıl içinde fabrika açıldı ve fabrikanın kurulduğu yaylaya Malakanlar göç etmeye başladı, artık tüm Malakanlar bu yaylada yaşamaya başladı ve bir süre sonra bu yaylanın adını Rusça fabrika anlamına gelen Zavot adını verdiler. Artık kaşarla birlikte ünlenen bu peynirin adı gravyer olarak adlandırılmaya başlanmıştı.
Kars artık kaşarı ve gravyeri ile ünlenmeye başlamıştı ve gravyer yurtdışına ithal ediliyordu. Fakat bu kurulu düzen fazla üzün sürmedi Osmanlının dünya savaşı sırasında ülke topraklarında kalan tüm erkekleri askere çağırması üzerine Malakanlar ilk göçlerini vermeye başlamışlardı. Artık köydeki Malakan sayısı gitgide azalmaya başlamıştı.
1962’li yıllarda ise ikinci göç dalgası meydana geldi. Bu göçün nedeni ise Malakanların inançlarında yer alan dokuz göbek aşağısıyla evlenmenin günah olduğu inancıydı, azalan Malakan nüfusu ve yörede yaşayan insanların Malakanlarla kız alıp verme olayının olmayışı Malakanları tamamen Kars yöresinden göç etmeye iten nedenlerin en başında yer almaktaydı.
Günümüzde yörede yaşadığı bilinen sadece bir tane Malakan aile olduğu söylenmektedir. Bu aile aşağıda resmide bulunan Lavrenti TÜRKSEVEN’in ailesidir. Soyadında anlaşılacağı gibi bir asır boyunca Türklerle yaşayıp birbirlerinin hayatlarına bu kadar dokunabilen topluluk sayısı çok azdır.
1936 yılına kadar adı Zavot olarak geçen köyün adı günümüzde Boğatepe olarak bilinmektedir. Kars’a yolunuz düştüğünde Boğatepe köyünde bulunan Türkiye’nin tek peynir müzesini ziyaret edin ve eğer şanslıysanız gravyer peynirinin üzerindeki çizgi filmleri andıran o deliklerin oluşuma şahit olun. Üzerine konulan ağır taşlar sayesinde içinde bulunan gaz ve asitlerin sıkışmayla patlayarak ortaya çıkan delikler ne kadar büyük olursa peynir o kadar daha lezzetlidir bunu da aklınızın bir kenarına not edin.
Bir cevap yazın