Kortizon, böbrek üstü bezleri sayesinde salgılanan ve vücutta var olan bir hormondur. Kortizonun görevi vücutta, karbonhidrat ve yağ metabolizmasını düzenlemektir. Gün içinde vücudun salgıladığı kortizon oranı değişkendir. Kilolu insanlarda kortizon üretimi zayıf olanlara oranla daha fazladır.Gün boyunca insan vücudunun salgıladığı kortizon miktarı farklıdır. Örneğin; istirahat halindeki normal bir insanın salgılamış olduğu kortizon miktarı günlük 15-40 mg arasında değişmektedir. Ancak şişman insanlarda kortizon üretimi %50 daha fazladır.
Gün içerisindeki vücudun salgılamış olduğu kortizon miktarı vücut ısısı, kan basıncı, gece ve gündüz olmasına bağlı olarak değişim göstermektedir. İnsan vücudu kortizonu en fazla sabah saatlerinde salgılar, sinir anında ise bu salgılama normalin on katına kadar çıkabilmektedir.
Kortizon üretimi doğumun 3. Haftasından itibaren başlar ve ölüm gerçekleşene kadar devamlılığını sürdürür. Vücutta kortizon üretimi azaldığında ya da hiç üretilemediğinde dışarıdan kortizon takviyesi alınmaktadır.
Kortizon, birçok hastalığın tek tedavi seçeneği olarak kullanılabilmektedir. Ancak tedavilerde hastaya verilecek kortizon oranı tedaviyi üstlenen doktor tarafından doğru bir şekilde verilmelidir. Kortizon şayet bilinçsiz bir şekilde gelişi güzel kullanılır ise, faydadan çok zarar sağlayabilir. Bu nedenle doktorun hastasını çok iyi bir şekilde bilinçlendirmesi ve hastanın doktorun her tavsiyesine uyması gerekir.
Kortizon Kullanımında Yapılan Yanlışlar ;
– Yanlış tedavi yöntemlerinden biri doğru kortizon oranının ayarlanmaması sonucu yüksek dozda kortizon kullanımının önerilmesi,
– Kortizon kullanımı sırasında hasta doktor tarafından takipte olmalı, yerinde ve belirli miktarda kullanımı sağlanmalıdır.
Kortizonun Yan Etkileri
– Kortizonun bilinçsizce kullanımı yüksek tansiyon ve şeker hastalığına yol açabilecek Cushing hastalığına neden olur.
– Kortizon tedavisi uygulanan hastalarda, bakteri ve mantar nedeni ile oluşan enfeksiyonlara vücut daha yatkın olur.
– Kortizon tedavisi uzun süre devam ederse gözde katarakt oluşma olasılığı artar.
– Kortizon böbreklerde tuz emilimini çoğaltacağından kortizon kullanıldığı sürece tuz tüketiminin en az seviyeye indirilmesi gerekir.
– Dışarıdan vücuda alınan kortizon nedeni ile böbreküstü bezi kortizon üretimini keser. Anide bırakılan kortizon tedavisinde böbreküstü bezleri üretimi kestiği için vücutta kortizon eksikliği yaşanır ve bu durum addison krizine neden olur, bu sebepler tedavinin aniden kesilmemesi gerekmektedir. Kullanılan kortizon oranı yavaş yavaş arttırıldığı gibi, aynı şekilde yavaş yavaş azaltılmalıdır. Ayrıca kortizon böbreküstü bezinde bağımlılık oluşturabilir. Uzun dönem kullanılan kortizonun birden kesilmesi ile hasta şoka girebilir.
Kortizon ayrıca şu yan etkileri de gösterebilir, gelişme bozuklukları, vücudun bazı bölgelerinde normal dışı şişlikler ve gövdede yağlanma, adale zayıflığı, kan basıncında yükselme, kemik erimesi,psikolojik bozukluklar, ciltte kıllanma, çizgilenme, adet bozuklukları, şeker ve tansiyon yükselmesi, gözlerde katarak oluşumu, mide şikâyetleri…
Kortizon Hangi Hastalıkların Tedavisinde Uygulanır ?
-Kalp ve damar hastalıkları
-Romatizmal hastalıklar
-Karaciğer hastalıkları
-Sinir sistemi hastalıkları
-Kan hastalıkları
-Bağ dokusu hastalıkları
-Alerjik hastalıklar
-Tümör tedavileri
-Zehirlenmeler ve sıcak çarpmaları
-Böbrek ve idrar yolu hastalıkları
-Göz hastalıkları
-Hormonal hastalıklar
Bir cevap yazın