4 Ekim 2023

Solid State Disk(SSD) Nedir? SSD Diskler Nasıl Çalışır?

Kullanmakta olduğumuz bilgisayarların vazgeçilmez parçası olan hard diskler tek bir amaç için üretilir: Sayısal bilgileri kalıcı şekilde depolamak. Hard diskler yani sabit diskler sadece bilgisayarlarda kullanılmayıp kamera kayıt cihazlarında, mp3 playerlarda vb. elektronik cihazlarda da kullanılmaktadır.

Sabit diskler bilgisayar dünyasının en eski ve en az değişime uğrayan parçaları olmuştur. Mekanik diskler, dönen bir plaka üzerine belirlenen sektörlere hareket eden okuma-yazma kafalarının veriyi manyetik yolla işlemesi mantığına dayalı olarak çalışır.

SSDYıllardır yavaş adımlarla gelişen diskler günümüzde devrim sayılabilecek SSD (Solid State Disk) disklerin üretilmesiyle müthiş bir hıza kavuştu. Bİlgisayarlarıda bu diskler sayesinde artık hız canavarı olarak düşünmek mümkün.

SSD diskler ile normal hard disklerin arasında ki fark nedir ?

Geleneksel hard disklerde veriler, plakaların üzerindeki sektörlerde tutulur. Bu plakalar hard disk içerisindeki motorlar ile döndürülür ve okuma / yazma kafası tarafından okunur. SSD‘lerde ise veriler NAND flash yongalarda saklanır. SSD‘lerin içerisindeki bellek yongaları, tıpkı bilgisayarlarımızdaki RAM‘ler gibi hızlı çalışırlar. Tabi RAM‘ler ile Flash yongalar farklı çalışma karakterlerine sahipler. Bellek yongaları iki ana gruba ayrılıyor. Kısa süreli bilgi depolayan volatil SDRAM‘ler ve uzun süreli bilgi tutabilen Flash yongaları (non volatile).SSD‘lerde kullanılan yonga tipi ise yukarıda bahsettiğimiz gibi Flash tipte olanlar. Bu yongalar RAM’lere göre daha yavaştır ama uzun süre veri depolayabilirler. Elektrik akımı kesilse bile verilerde kayıp yaşanmaz.RAM’ler ise elektrik akımı ile beraber bilgiler saklanır. Elektrik akımı gittiği zaman, bilgiler silinir.

SSD diskler ile sabit diskler arasındaki farka teknik olarak bakarsak;

Solid State Disk’lerde ise erişim süreleri 0.1-0.2ms civarlarındadır ki, bu Random Access Memory(RAM) kadar hızlı olmasa da sabit disklere oranla muazzam bir performans anlamına gelir. Günümüzde kullanılan en hızlı sabit disk, 15000RPM dönüş hızına sahip SCSI disklerdir ki onlar bile 4ms seviyesinde rastgele erişim sürelerine sahiptir. Fakat SSD diskler 0.1ms rastgele erişim süreleri ile veriye 40 kat daha hızlı ulaşabilmekteler. Tamamen serverlar için düşünülmüş SCSI 15000RPM disk ile durum böyleyse, yaygın olarak masaüstü pc’lerde kullanılan 7200RPM’lik 12-14ms erişim sürelerine sahip bir SATA-2 diskte durum nedir tahmin edebilirsiniz.

Solid State Disk’ler sadece erişim süresi avantajına değil, veri güvenliği anlamında da mekanik sabit disklerden çok ilerideler. 0 ila 70 derece sıcaklıkta optimum olarak çalışabilen bu diskler 1500 G’lik darbe dayanımına sahiptir. G değeri yerçekimi ivmesi olarak bilinmekte ve 9,81m/s2 değerine sahiptir. Dünya üzerinde her insanın omurgasına yerçekim ivmesinden kaynaklanan 800kg civarında yük uygulamaktadır. Fakat insan omurgası bu yüke uygun olarak yaratıldığından zorlayıcı bir etkisi bulunmamaktadır. Uzaya çıkan astronotlarda ise vücutlarından birden kalkan bu yük nedeniyle birkaç hafta içerisinde eklem rahatsızlıkları ve ciddi fiziksel kemik bozuklukları yaşanmaktadır. Bu nedenle uzay mekiği içerisinde basınç odalarında yaşamaktalar ve mekik dışında 250KG ağırlığında elbiseler giymekteler. 1500 G değerini biraz daha açmak gerekirse, bir Formula 1 pilotu 300km/s hızla giderken tam güçle frene basarak 2sn’de 60km/s sürate inebilmektedir. Bu durumda dahi pilotun üzerine uygulanan kuvvet 6 G seviyesindedir. Bir duvara çarpan F1 aracında ise, 90 G üzeri ölümcül kabul edilmekte ve en iyi ihtimalle beyin travmasına neden olmaktadır. Bu nedenle 1500 G’ye dayanıklı bir diskin son derece güvenli olduğu rahatlıkla söylenebilir.

SSD’lerin okuma ve yazma performansına gelince, 100MB/s okuma ve 80MB/s yazma performansını görmekteyiz. Standart bir mekanik SATA-2 sabit diskin de bu değerlerde veya çok az daha hızlı okuma ve yazma yapabildiğini düşünürsek SSD’lerde pek bir kayıp bulunmuyor. Fakat bu tekil dosyaların transferi esnasında ulaşılabilen bir değerdir. Örneğin büyük bir video dosyasında her iki disk türü de birbirine yakın performans gösterecektir. Fakat çoklu dosyalarda yani yüzlerce dosyaya erişim söz konusu olduğunda SSD diskler 30MB/s gibi okuma-yazma değerlerine düşerken, mekanik disklerde bu düşüş 300KB/s gibi dramatik seviyelerde yaşanmaktadır. Bu nedenle program açılışları veya oyun yüklemeleri gibi durumlarda SSD disklerin 100 kata kadar daha hızlı olduklarını rahatlıkla söyleyebiliriz.

SSD’lerin HDD’lere göre artıları:

SSD’lerde, hard diskler gibi mekanik parça bulunmadığı için gecikme oranı oldukça düşüktür. Ayrıca motorun diski döndürmesi ve disk üzerinden verinin okunup yazılması, rastgele okuma/yazma hızını da olumsuz yönde etkiler. SSD’lerde rastgele okuma/yazma hız oldukça yüksektir. Çünkü veriler elektriksel olarak depolanacak adrese doğrudan yollanır.

SSD’lerde motor ve okuyucu kafalar gibi mekanik aksam bulunmadığı için sessiz çalışır ve daha az güç tüketir. Daha az güç tükettiği için ısı sorunu da oluşturmamaktadır. SSD’lerin avantajları hız, sessizlik ve düşük güç tüketimi ile sınırlı değil. SSD’ler mekanik hard disklere göre sarsıntılara karşı daha güvenilirler. Sarsıntı sırasında, içerisinde mekanik aksam bulunmadığı için bozulma ihtimali yok denecek kadar azdır.

SSD’nin kullanıldığı bilgisayarlar, hard disk kullanan bilgisayarlara göre çok daha hızlı bir şekilde açılırlar. Yani kullanıcıları bezdiren işletim sisteminin hazır olma süresini minimuma indiriyor. Böylece bilgisayarınızın açma tuşuna bastıktan kısa bir süre içinde işlemlerinizi yapabiliyorsunuz. Ayrıca SSD’nin kullanıldığı bilgisayarlarda programların ve oyunların açılış süreleri ve yükleme kısımları oldukça hızlanmaktadır.

SSD’lerin hard disklere göre artıları nelerdir ?

-Düşük güç tüketimi

-Açılma süresi yok denecek kadar kısa

-Hareket eden parça olmadığı için sessiz

-Dosyalara erişim hızı çok yüksek

-500 MB/SN değerlerini geçen okuma ve yazma hızları

-Bozulacak mekanik parça olmaması ve titreşime dayanıklı olması

SSD’lerin HDD’lere göre eksileri:

SSD’ler HDD’lere göre çok hızlı. Rastgele erişim süresi ve gecikme süreleri bakımından 150 kata kadar fark atabiliyor. Fakat SSD’nin de eksileri bulunuyor.

En kritik eksikliklerinden bir tanesi kapasiteleri sınırlı. Piyasada 4TB’a kadar hard diskleri alıp, bilgisayarınıza takabiliyorsunuz. Normal SSD’ler için bu değerler şimdilik rüya gibi çünkü bu kadar kapasite şuan için SSD’lerde yok. Tabi sunucular için çözümleri bulunuyor.

İkinci negatif yön ise gigabyte başına düşen fiyat, hard disklere göre oldukça pahalı olmaları.

SSD’lerin belli bir kullanım önrü vardır. SSD’ler uzun süreli kullanımlarda hızla yıpranmaya başlar. Hızları ise yıpranma dolayısı ile yavaşlamaya başlar.

SSD’lerdeki ortalama yazma-silme ömrü 10.000 – 15.000 işlem civarında.SSD’leri genelde sistem ve uygulamaları çalıştırmak için kullandığımızdan, yazma silme işlemi oldukça sık olacaktır. Bu da SSD’nin ömrü için negatif bir özellik.

Kısaca SSD’nin yararları oldukça fazla. Artık kapasitesi ne olursa olsun her bilgisayarda bir SSD bulunması gerekiyor. 32GB’lık kapasite bile yeterli olacaktır. İşletim sistemi ve sık kullandığınız uygulamaları SSD’de kullanıp, depolama için HDD kullanmanız en mantıklısı.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.