Mahfi Eğilmez’in Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi Kitabının Konusu, Kitabından En Güzel Alıntılar.
Mahfi Eğilmez’in Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi kitabı Remzi Kitabevi etiketi ile 2018 yılında yayımlanmıştır. Remzi Kitabevi tarafından yayımlanan Mahfi Eğilmez’in Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi kitabının sayfa sayısı 208 sayfadır.
Dünya ekonomisinin sıra dışı tarihi…
Nasıl oldu da insan tüketicilikten üreticiliğe geçti?
Saban ve tekerleğin icadı ekonomileri nasıl etkiledi?
Feodalitede üretim nasıl yapıldı, nasıl paylaşıldı?
Bütçe hakkı nasıl doğdu?
Sanayi devrimi yaşamı nasıl etkiledi?
Çinliler niçin dünyaya kapandı?
İlk ticaret savaşı nasıl başladı?
İslam uygarlığı nasıl yükseldi?
Amerika’ya ilk kim gitti?
Sosyalist meydan okuma nasıl başladı, nasıl gelişti, nasıl sonlandı?
Sanayi 4.0 nedir?
Mahfi Eğilmez’in, sade bir anlatımla kaleme aldığı ekonomi tarihi, birçok açıdan dünyaya bakış açınızı değiştirecek.
Mahfi Eğilmez’in Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi Kitabından Alıntılar:
Bu kitabı yazmamın nedeni son 20-30 yılda üniversitelerde piyasa ekonomisi ağırlıklı bir ekonomi eğitimi verilmesinin, ekonomi biliminin temellerini oluşturan tüketimin, üretimin, değiştokuşun, paranın, ticaretin, kent ekonomisinin, pazarın, piyasanın tarihini ve ortaya çıkış nedenlerini kenara itmeye başlamış olmasıdır.
Konulara siyah ve beyaz gibi yaklaşım yapanların bu dediklerime şaşıracaklarının farkındayım.
Ekonominin pek çok tanımı vardır. Bu konuya tarihi açıdan bakacak olursak ekonomiyi biyolojik ve kültürel yaşamını sürdürebilmek amacıyla insanın doğal çevreye uyum sağlama çabası üzerine yapılan incelemeler olarak tanımlamak en doğru yaklaşım olacaktır.
İnsanın ortaya çıkması andan itibaren tüketim tarihi de başlamış oluyor. Çünkü insanın üretime geçmesi uzun zaman alsa da tüketim işlevi en başından beri var olan bir faaliyettir. İnsan, üretmeden, tasarruf etmeden onbinlerce yıl yaşamıştır ama tüketmeden yaşayamaz.
Sanayi devrimi, önceki dönemlerde yaşanan birçok gelişmenin sonucudur. Bunlar arasında, tarımdaki gelişmeler sonrasında yaşanan hızlı nüfus artışı, çevirme hareketi sonrasında başlayan ve devam eden kentlere göçün yarattığı hazır işgücü, tüketim mallarına yönelik talepte ortaya çıkan artış, kolonilerden Avrupa’ya akan değerli madenlerin yarattığı refah artışı, orta sınıfın zenginleşmeye başlaması gibi nedenler en başta sayılabilir.
Ticaretin ilk şekli değiştokuştur. Değiştokuşun ilk ne zaman başladığını bilmiyoruz. Muhtemelen insanlık tarihi kadar eski bir eylem olsak gerek.
Artı zamanın elde edilmesi insanın yükselişinin en önemli aşamalarından biridir. Artı zaman bir bölüm insanın ava katılmak yerine başka işlerle uğraşmasına olanak sağlamıştır.
Piyasa yönteminin egemen olduğu günümüz ekonomik sisteminin içinde bazı kurallar geçmişin gelenek yönteminin izlerini taşır.
Babil Kralı Hammurabi, kendisinden önce uygulanmış çeşitli yasaları toplayarak kendi adıyla anılan bir yasa kitabı hazırlamıştır. Hammurabi Yasaları’nın M.Ö. 1760 dolaylarında ortaya çıktığı tahmin ediliyor.
Asur ticaret kolonilerinin merkezi olan Neşa (ya da Kaneş) Karumu’nun en önemli yeri, hesapların yapıldığı, tüccarların paralarının yatırıldığı, borçlarını ve vergilerini ödediği Bit Karim denilen yerdi. Bütün tüccarlar Bit Karim’deki büyük defterde kayıtlıydılar. Burası aynı zamanda bir mevduat bankası gibi çalışıyordu.
Aristoteles görülebileceği gibi kar kavramına karşıdır. Bu çerçevede borç alışverişinin de faizle yürütülmesine karşıdır.
Gaius Julius Caesar (Jül Sezar), iktidara geçtikten sonra gerçek anlamda ilk standart düzenlemeleri yaparak altın para standardına geçti. Sezar’ın auresus adını verdiği altın para, sestertius adını taşıyan 100 günmüş paraya eşitti.
Kağıt para ilk kez 7. yüzyılda Tang Hanedanı’nın hükümranlığı sırasında Çin’de kullanıldı. Madeni paralarını sürekli yanlardan taşımak zahmet ve riskinden kurtulmak isteyen tüccarlar, paralarını güvenilir kişilere emanet olarak bırakıyorlar ve karşılığında yazılı bir senet alıyorlardı.
Bugün banknot olarak bildiğimiz terim ilk kez İtalyanlar tarafından 14’üncü yüzyılda ‘Nota di Banco’ (banka notu, banknot) olarak kullanılmaya başlandı.
1215 yılında İngiliz soyluları Kral Yurtsuz John’a Magna Carta Libertatum’u (Büyük Özgürlük Belgesi) imzalattılar. Bu belgeyle kralın sonsuz görünen yetkileri sınırlanıyor, monarşiden meşruti monarşiye geçilmiş oluyordu. Her ne kadar daha çok soyluların krala karşı haklarını korumayı amaçlasa a birçok siyaset bilimi uzmanı Magna Carta’yı demokrasinin ilk adımı olarak kabul eder. Magna Carta’nın ekonomi tarihi açısında önemi, hükümdarın vergi koyma yetkisinin ilk kez kısıtlanmasıydı.
Bugünkü bankalara benzer ilk banka 1609 yılında Hollanda’da Amsterdam Bankası adıyla kuruldu. Ardından 1637’de Venedik’te Venedik bankası kuruldu.
Dünyadaki ilk merkez bankası İsveç Merkez Bankası’dır. (Sveriges Riksbank). Bugün Nobel ekonomi ödülünü bu banka vermektedir. Riksank, hükümete borç vermek ve ticari takas işlemlerine aracılık etmek amacıyla bir anonim şirket olarak 1668 yılında kurulmuştur. Bununla birlikte asıl merkez bankacılığının 1694 yılında kurulan Bank of England (İngiltere Merkez Bankası) ile başladığını söyleyebiliriz.
Osmanlı para birimi olan akçenin gümüş içeriği Fatih Sulan Mehmet’in padişahlık dönemine kadar çok az değişmişti. Fatih Sultan Mehmet döneminde ise hazineye ek gelir sağlamak ve devletin yükümlüklerini azaltmak amacıyla akçenin gümüş içeriği sürekli düşürüldü.
Osmanlı ekonomisinin temeli bütün çağdaşları gibi tarım ve hayvanlığa dayanıyordu. O nedenle de vergi yükü esas itibariyle tarım kesiminin üzerindeydi.
Ticari belgelerin el değiştirmesi amacıyla ilk kez 15’inci yüzyılda kurulan borsa Anvers Borsası’dır. Anvers Borsası’nı Paris ve Londra borsaları izledi.
Mahfi Eğilmez’in Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi Kitabının Künyesi
Kitabın Adı: Tarihsel Süreç İçinde Dünya Ekonomisi
Kitabın Yazarı: Mahfi Eğilmez
Yayınevi: Remzi Kitabevi
Kitabın Türü: Ekonomi
Sayfa Sayısı: 208
İlk Baskı Yılı: 2018
Bir cevap yazın