Trafik Lambaları Neden Kırmızı, Sarı Ve Yeşil Renklerinden Oluşur, Trafik Lambalarının Renklerinin Anlamları Nelerdir? Dünyada İlk Trafik Lambası Hangi Şehirde Kullanılmıştır? Türkiye’de İlk Trafik Lambası Hangi Şehirde Kullanılmıştır?
Bu yazımızda hemen hemen herkesin bildiği Trafik Lambalarında yer alan renklerden bahsedeceğiz. Fakat neredeyse hemen hemen çoğumuzun da bilmediği bir konu olan Trafik Lambaları neden Kırmızı, Sarı ve Yeşil renklerinden oluşur ona da değineceğiz.
Trafik lambalarındaki renk uygulaması başlamadan önce trenlerin kontrollerini sağlamak amacı ile trafik ışıkları uygulaması başlamıştır. Kırmız renk demiryolları idaresi anlamında dur anlamını ifade etmektir. Kırmızı rengin tarihsel bir süreç içinden gelen ikaz, tehlike ifadeleri olduğundan bu renk seçilmiştir.
Demiryolları ilk faaliyete geçtiği 1830’lu yıllarda ikaz ışığının rengi yeşil, geç ışığının ise beyazdı.
Bir süre sonra beyaz sinyal problem yaratmaya başladı. Fakat beyaz renkli geç sinyali diğer sokak lambaları ile karıştırılabiliyordu. Bu da çeşitli sorunlar oluşmasına neden oluyordu. Ama daha da kötüsü ‘dur’ işaretlerine konulan kırmızı mercekler yerlerinden düşünce ışık beyazlaşıyor, geç sinyali olarak algılanıyor ve kazalara yol açabiliyordu.
Sonunda demiryolcular kırmızıyı ‘dur’, yeşili ‘geç’ sarı rengi de ‘ikaz’ sinyali olarak kullanmaya başladılar. Bilindiği gibi sarı, renk spektrumu içinde en göz alıcı renktir. Böylece makinist bir sinyalin bulunması gereken yerde beyaz ışığı görürse, bir şeylerin yanlış olduğunu anlıyor ve tedbirini alıyordu.
Karayollarına gelince, yollarda sadece atların ve at arabalarının bulunduğu tarihlerde bile dünyanın büyük şehirlerinde trafik sorundu. İlk trafik lambası otomobillerin ortaya çıkmasından çok önce 1868 yılında Londra’da kullanıldı.
Trafik lambası trafiğin kontrollü bir biçimde yönlendirilmesi amacıyla gerekli noktalara konular uyarı araçlarıdır. İlk trafik ışığı 1868 yılında Londra’da kullanılırken, Türkiye’de ilk kez 1929’da İstanbul’da konulmuştur.
İlk trafik ışığı 1868’de Londra’ya konmuştur. İlk trafik lambaları yedi metre yüksekliğindeki demir kolonlar üzerinde Londra’nın Parlamento Alanı’nda, Bridge Caddesi ile New Palace Yard Caddesi’nin birleştiği köşeye kondu ve 10 Aralık 1868 günü hizmete girdi. Yapım çalışmalarına Londra Emniyet Müdürü Richard Mayne’nin bizzat nezaret ettiği bu ilk trafik lambası, parlamenterlerin parlamento binasına daha güvenli ulaşabilmelerini kolaylaştırmak için düşünülmüştü. Saxby and Farmer şirketi tarafından yapılan bu ilk trafik lambasında, kırmızı ve yeşil renkli iki fener dönmeli olarak yanıyordu. Kırmızı “dur”, yeşil ise “dikkat” anlamına geliyordu.
Gazla yakılan ve bir eksen etrafında döndürülebilen kırmızı ve yeşil lambalar bir yıl sonra patlayıp, kendilerini çeviren polisi de yaralayınca bu uygulama ortadan kalktı.
Ama öte yandan otomobillerin ortaya çıkması ve şehirlerde dolaşmaya başlamalarıyla birlikte durum iyice kötüleşti. Çeşitli şehirlerde değişik uygulamalar yapıldı. Demiryollarındaki uygulama örnek alındı ama demiryollarında birbirine paralel iki hat vardı. Bu sistem iki yolun kesiştiği kavşaklarda işe yaramıyordu.
Günümüzdekilere benzeyen ilk elektrik otomatik trafik lambalısını, ilkokul mezunu ve ABD’deki Cleveland’da otomobil sahibi ilk siyah olan Garrett Morgan geliştirdi. 1914 yılında ilk denemelerine başlayan Morgan 1923 yılında da patentini aldı. Morgan 1963’de ölümünden az önce patentini 40 bin dolara General Electric firmasına sattı.
Morgan’ın lambaları demiryollarına benzer şekilde bir T üzerinde kırmızı ve yeşil iki lambadan ibaretti. Çok geçmeden ikaz anlamında sarı lamba da ilave edildi ve uygulama bütün dünyaya süratle yayıldı.
Aradan yıllar geçmesine rağmen trafik kurallarına dikkat etmeyen sürücüler sarı rengin ikaz anlamı olmasına rağmen sarı renk ışık yandığında geçmeye çalışmaktadırlar.
Bir cevap yazın