Bu yazımızda UNESCO Nedir UNESCO’nun Kısaca Tarihi, UNESCO’nun Görevleri Nelerdir, UNESCO’nun Organları Nelerdir, UNESCO’nun Kuruluş Tarihi, Amerika Birleşik Devletleri UNESCO’dan Niçin Maddi Yardımı Çekmiştir, UNESCO’nun Hakkında Bilgilere Yer Vereceğiz. Özellikle genel kültür açısından olsun, KPSS sınavına çalışanlar olsun UNESCO hakkında bilgilere sahip olmalıdır.
UNESCO İngilizce United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltma bir isim olup Türkçesi Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’dür.
UNESCO 1946 yılında kurulmuştur. Amerika Birleşik Devletleri UNESCO’un Filistin’i üye olarak kabul etmesinin ardından maddi olarak desteğini UNESCO’dan çekmiştir.
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu 25.08.1949 tarihinde faaliyete geçmiştir.
UNESCO’nun merkezi Paris’tedir.
UNESCO’nun iç yapısı bakımından üç organı vardır:
Genel Konferans, Yürütme Konseyi, Sekreterlik.
Genel Konferans:
Üye devletlerin temsilcilerinden oluşur. 1946-1953 yılları arasında Genel Konferans halinde her yıl toplanmış, 1954 yılından beri de iki yılda bir toplanmaktadır. Bugüne kadar 37 Genel Konferans toplanmıştır. Genel Konferans, Kurum’un en yetkili organıdır. Yürütme Konseyi üyelerini ve Genel Direktörü seçer, UNESCO’nun çalışma programlarını kabul eder, bütçesini belirler.
Yürütme Konseyi:
Genel Konferansa katılan ve hükümetlerince aday gösterilen temsilciler arasından dört yıl için seçilen 58 üyeden oluşur. UNESCO Yürütme Konseyine 1946-1949 yılları arasından ülkemiz adına Reşat Nuri GÜNTEKİN; 1949-1951’de Ahmet Kutsi TECER; 1958-1966 yılları arasında Prof. Dr. Bedrettin TUNCEL seçilmişlerdir. Prof. Tuncel, 1964 yılı sonunda UNESCO Yürütme Konseyi Başkan Vekili olmuş, 1966 yılı sonunda UNESCO’nun XX. yıldönümünde, iki yıl için (1966-1968) UNESCO Genel Konferansı Başkanı seçilmiştir. Yürütme Konseyinde ülkemiz Prof. Dr. Erdal İNÖNÜ, Prof. Talat HALMAN ve Prof. Dr. Orhan GÜVENEN tarafından temsil edilmiştir.
Sekreterlik:
UNESCO Sekreterliği, Genel Konferansça altı yıl için seçilen bir Genel Direktörün yönetimi altında çalışır. Eğitim, bilim, kültür ve iletişim bölümlerine ayrılmıştır. Sekreterliğin başlıca görevi, iki yıllık UNESCO programlarının uygulanması için gerekli bütün teknik çalışmaları yapmak, tedbirleri almaktır.
İlk Genel Direktör, Julian Huxley (1946-1948, İngiltere) olup kendisini Jaima Torres Bodes (1948-1952, Meksika); John Taylor (1952-1952, A.B.D.); Luther Evans (1953-1958, A.B.D.); Vittorino Veronese (1958-1961, İtalya); Rene Maheu (1962-1974, Fransa); Amadou Mahtar M’Bow (Senegal, 1974 yılında ilk kez ve 1980 yılında ikinci kez seçilmiştir); Federico Mayor (İspanya, 1987 yılında bu göreve getirilmiş ve 1993’te tekrar seçilmiştir) 1995’te Koichiro Matsuura (Japonya) UNESCO genel direktörü olmuştur. 2009 yılında ise bu göreve İrina Bokova (Bulgaristan) seçilmiştir.
UNESCO’ya üye devletlerin sayısı 195’dir.
UNESCO Genel Direktörleri
Julian Huxley (1946-1948)
Meksika Jaima Torres Bodes (1948-1952)
Amerika Birleşik Devletleri John Taylor (1952-1952)
Amerika Birleşik Devletleri Luther Evans (1953-1958, ABD)
İtalya Vittorino Veronese (1958-1961)
Fransa René Maheu (1962-1974; vekâleten 1961)
Senegal Amadou Mahtar M’Bow (1974-1987)
İspanya Federico Mayor ( 1987-1999)
Japonya Koichiro Matsuura (1999-2009)
Bulgaristan Irina Bokova (2009-)
Herkes İçin Eğitim (EFA)
UNESCO’nun eğitim alanında geliştirdiği çok önemli programlardan birisidir. Program 1990 yılında düzenlenen Herkes İçin Eğitim Konferansı’nda (Conference on Education for All in 1990) başlatılmıştır.
Unesco Türkiye Milli Komisyonu (UTMK)
Yurt düzeyinde UNESCO fikrini yaymak, çeşitli yollar ve araçlarla UNESCO´nun amaç, program ve faaliyetleri konusunda kamuoyunu aydınlatmak, UNESCO´nun faaliyet alanına giren konularda ulusal düzeyde kurumlar arası işbirliğini sağlamak ve UNESCO ile ilgili konularda hükümete danışmanlık yapmak amacıyla UNESCO Sözleşmesinin VII. Maddesi doğrultusunda 1949 yılında Bakanlığımıza bağlı olarak kurulmuştur.
Milli Komisyon; Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu, büro işlemlerinin yürütüldüğü Genel Sekreterlik ve İhtisas Komiteleri´nden oluşmaktadır.
Bir cevap yazın